A STUDY ABOUT THE ABDULHAMID HAN, A THEATRE WORK WRITTEN BY NECIP FAZIL KISAKUREK (NEC P FAZIL KISAKüREK’ N “ABDüLHAM D HAN.docx

NECGP FAZIL KISAKUREKGNuABDULHAMGD HAN” ADLI TGYATRO ESERG UZERGNEBGR GNCELEME“A STUDY ABOUT THE ABDULHAMID HAN, A THEATRE WORKWRITTEN BY NECIP FAZIL KISAKUREKmYrd. Do. Dr. Mustafa KIRCIzetN. Fazil Ksakurek,in Sultan Abdiilhamit Han adl tiyatrosu ILAbdiilhamit Han5n hayatnn son yllan yanslar. Bomba olay, II.Melrutiye II. Abdiilhamit Han,n tahttan indirilili eie alnan olaylardr.Olaylar tarihi gereklik iinde dramatize edilir. II. Abdiilhamit Han,ntemel atirnala, di ve iq olaylar, tarihte donuk ve giine dniik birbiimdc canlandnlr, yonmlanr.nahtar Kelimeler: II. Abdiilhamit Han, bomba, IL Meirutiyet,siirgut kiiie giden yolAbstractIL Sultan Abdiilhamit Han, a play written by N. Fazil Ksakiirek,reflects the last years of Abdiilhamit IL the events which are taken up inthe play are the bomb case, the Second Constitutional Government, andAbdiilhamit Is being dethroned. The events are dramatized inhistorical reality. Abdiilhamit Is main conflicts, and external andinternal events are described and interpreted, in a way that covers boththe past and the present history.Key Words: Abdiilhamit Han, the bomb, the Second ConstitutionalGovernment, excile, the road to declineGGRGgYazar her ieyden once bir sz adamdr. Ginde yaladiFi toplumungeleneksel deFerlerini paylaiabilir veya onlara kari kabilir. Her iki durumda dayazar, iinde yaiadF toplumun sozculuFunii yapar. DiFer edebi eserlerde olduFugibi tiyatro eserlerinde de durum ayndr. Tiyatro yaza, genellikle, toplumunginle ve tarihle ilgili bilgilerini, kanaatlerini kendi diilunce ve griiune hizmeteden, kendi doFru-metresine gore, kabullendiFi doFrulan, olaylan canlandpadlandrarak eyleme donuitiiren adamdr. Tiyatro yazan, eserinde olayOndokuz Mays Universitesi EFitim FakiiltesiNecip Fazil Ksakiirek 'in iiAbdilhamid Han '' Adl Tiyatro Eseri Uzerine Bir Gncelene 249 konlturarak scyircilcr uzcrindc ctkili olur vc onlardaki kanaatlcri dcFiltirmcycallr.Konusunu tarihten alan tiyatro yaza, tarihi olay tiyatro oyununadniilturerek olayn sakladF yaratc giice ok ynlii ve siirekli bir etkinlikkazandnna amacm glider. Tarihte5 iizerinde kanaatlerimizle konuituFumuz olay,tiyatroda kendisi konlarak bizi ikna eder; kanaatimizde deFiliklikler yapar. Bu ynden tiyatro, insanlann eFitilmesinde, onlarn anlayl ve davranarmmdeFiltirilmesinde qok etkili bir sanat daldr.Tarih bilimsel gerqekliFin, tiyatro estetik gerekliFin pelindedir. Gkisi deinandnc olmak zorundadf' (OflazoFlu, 1985: 5). “Bilimsel ya da nesnelgerekliFe aln sadakat tiyatroya, estetik gerekliFe ihanet olabilir, Oyunlana konu olan tarih olaylanda da, de Filmezlikleri dlnda, buna benzer ukural di I biryon vard bir olaylardan daha qok ckcrlcr dikkatimizi. Ayca ctki alanla dahageniltir; doFurduFu sonular butin toplum ilgilendirir. Tarihi olaylan toplumunortak mail olmas ona ayncalk saFlar. Hepimizin ortak temeli, ortak kaynaFdr o.''(OflazoFlu, 1985: 13)Ayca tarihi bir olaya ve olayn kahramanna sanat yoluyla verilen qa Fdalbiqim, ruhumuza eneji ve umut allar. Bylece olmayan, ya da olmaz oluraevirmede tiyatro eseri etkilidir; seyircisini etkiler ve onla olmaz olura evirecekbir cncrjiylc doldurur (OflazoFlu, I985) Bylccc zamana karh durma, toplumuntarihi mulkunii zamann yaFmalamasna karh savunma, hatta bu konda da eylemegeme miimkun olur. Yazar bir sz adamdr, sz de eyleme hiikmetmezse bileeylenin yolunu amada etkili bir aratr. Tiyatro sanatyla, zellikle, sahnede kendisi konulan olaylarla olulan tiyatro cscrindc, insanla cFitmc vc eylemeyneltme qok kullanlan en kestirme yoldur.gair vc tiyatro yaza Nccip Fazil da, Abdilhamid Han adl tiyatrocscrindc konusunu tarihimizin ncmli bir noktasndan alyor. Gkinci Abdulhamiddnemi denilen otuz ti yllk dnemi ve bu dnemin balkahramanini bir oyun kilisi olarak ele alyor ve konulturuyor. Tiyatro sanat yoluyla olayn kahramanAbdulhamid Han'a aFdaI bir biim vermeye aliyor.Bu incelememizde nemli tarihi bir dnemi ve dneme damgasmi vurankiliyi5 dram sanatnn imkanlan iinde ele alan Necip Fazm, Abdulhamid Hanadl tiyatro eserini deFerlendirmeye allacaFz.ABDULHAMGD HANNecip Fazil Ksakurek tarafndan yazlan (5 Haziran 1986) AbdiilhamidHan adl tiyatro eser 53 sayfa -ii perde ve dokuz tablo-dan meydana gelmiltir.Eserin her perdesi iier tablodur; birinci perde 17, ikinci perde 20, uiincu perde de14 sayfadan oluimuitur (Kisakiirek, 1976: 337-375).Eserin KonusuEserin konusu, adndan da anlailacaF gibi, Abdiilhainid Han5dr.Adiilhamid Han'm dnemi kendi Iahsiyeti merkez almarak, nemli ve tarihimize工etki etmil olaylar ile stilize edilmiltir. Gyi bir araltrmac olan yazar, SultanAbdulhamid Han dnemini, kendi engin duyg dinyasndan,