A STUDY ABOUT THE POET OF “THE FLOWER GARDEN OF THE VIRTUES AND TREASURE OF MYSTERY”, MUNIRI (GüL EN- EBR R VE MA’DEN- ESR R.docx
GULgEN-G EBRAR VE MA DEN G ESRAR ADLI ESERGN gAGRGMUNIR! UZERGNEA STUDY ABOUT THE POET OF “THE FLOWER GARDEN OFTHE VIRTUES AND TREASURE OF MYSTERY”,MUNIRIDr Meheddin GSPGR*OzctMiiniri, 16. Asrda yalamil, Giilen-i Ebrar ve Ma 9den-i Esrar adhcserin lairidir. gair hakknda kaynaklarda bilgi olmamas ncdcniylc onu bueserinden hareketle lanlmak, hayat hakknda bilgi venek, duiiincelerini,kiiiliFini, yaiayl ve diinya gruiiinu ortaya koymak durumundayz. Ayncabu alimada Miinj rj mahlasl diFer lairier hakknda da bilgi verilecektir.Anahtar Kelimeler: Miiniri, Mcsncvi, Bulbiil-nl me, Tasavvuf,Edcbi EserAbstractThe poet of tGulien-i Ebrar And Maden-i Esrar, Miiniri, lived inXVI. century. Because of luck of knowledge about the poet in works, wehave to give knowledge about his life, works, personality, ideas that welearned from his works. In addition, in this study we will give knowledgeabout other poets who used the nickname uMimirKeywords: Miiniri, Mesnevi, Bulbiil-name, Sufism, Literary Work1 Bu makale hi lezdcn diizenlenerek hazirlanmiltir: Gspir, Meheddin, Muniri,nin Giilien-i Ebrar ve Maden- i EsrarMesnevisi (Gnceleme - Metin - Sadeleltirme), Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitiisii, Baslmami l)oktoraTczi, Erzurum, 2004Kafkas Oniversitesi, Fen Hdebiyat Fakiiltesi, Turk Dli ve Edebiyat Blumii Okt. mail: meh!spir187GSPGRf Meheddinl.MUNiRl1L HayatMiiniri, Giien-i Ebrar ve Maden-i Esrar adl eserin iairidir. gair hakkmdakaynaklarda bilgi olmamas nedeniyle onu bu eserinden hareketle tantmak, hayat hakkmdabilgi venek5 duiiincelerini, kililiFini, yaiayi ve diinya gorulunii ortaya koymakdurumundayz.Munr Kanuni Sultan Suleyman,a, gehzade Selim'e ve Gbrahim Gulleni,yemedhiye yazdF eserini gehzade Selim adna diizenlemihir. Muniri,nin syleyiiindengehzade Selim,e yak in olduFunu5 onun ilgisini ve sevgisini kazandFn5 bu ilgi ve sevgidendolay da mutlu olduFunu goriiyoruz:Anun nam2na yazdum bu kitab2Anun devrinde buldum feth-i bab2Cihan durduoca dursun ad u §an2$6afa iylesiin iikm-i cihan2Diyeler ola kim bir giin Min±r±Selim Han imiC anun dest-giri (220-222)Escri Gclibolu5da yalnzlk kicsindc, dcrin duluncclcr icrisindc yazmayabailadF bu cscri H.956 / M. 1549'da tamamlamann mutluluFunu yaia亡Oturm2Cdum Geliboli>>de bir giinFerazat kCesinde Coyle mazun (181),oouz yiiz elli alt2 idi tariKi icaze iriCdi bu miisenna (5172)¢(1 bu ruCen saay2f buld2 encamMuabbet 2fl-2 ruum 02ld2 ibka (1573)gair, eserde Gelibolu,yu iiq yerde daha anar. gair Gelibohda yaianan bir olay.anlattktan sonra Iyle devam eder:Gcliboli>>da hem bir cr diCiycUyup az oald2 kim ahdini §2ya (2124)Gelibolu,da FrendiFi bir bilgiyi aktarmas da tairin orada yaladiFina tanklkeder:Geliboli>>de ben de oldum agahKi bir ehl-i Haoo>>a bir ne giimrah (2591)AnlattF olayn Gcliboluia olanlara rnck olmasn istemesi onun Gclibolu,yu iyibildiFini gstcrmcktcdir.Geliboli>>de bu alet bu guneOlupdur ali olana numune (3198)Bu bilgilcrdcn harckctlc lairin Gelibohlu olmas muhtcmeldir. En azindan bylcbir hacimli eseri Gelibolu,da yazmi olmas, hayatnm bir boliimunii orada geirdiFinin birilaretidir.让4H Eserin i5 MiMiMUzc*ncMunir eserinde Gbrahim Giilleni'ye medhiye yazml, bu medhiyede Giieni,yiviip ona duada bulunduktan sonra kendisini onun yetiitirdiFini sylemiltir. Onceleribilgiden, gnil annmtlFndan5 Allah aikndan yoksun olarak kotuliikler iinde yalarkenGbrahim Gulleni,ye gittiFini, onun makamnda yetiitiFini ve bilgiyi5 grgiiyu, sevgiyi,Allah alkn, nefsi anndrmay ondan oFrendiFini, ksaca tiim eFitimini ondan aldFnsylemektedir.nunla kim a2ld2 bizc bu rahPes anmao vacib old2 an2 her gah (307)Nc Rabbimiz ne ncfsimiz bilirkenNe disek szumiizde yan2l2rken (311)0am2C gibi cgilirkcn ycl ilcAoarkcn up gibi her bir sei ile (312)aiida>>dan yana 02ld2 bizi irCadFutiiat ile old2 can2m2z Cad (313Anunla da§2l old2 bunca reftarAnunla ahir old2 gizlu esrar (321)Anunla nefsimiiz buld2 fla2Anunla can2m2z buld2 cena2 (322)Bu bilgiler bize Miinri5nin Giilleni tarikatndan olduFunu gstenektedir. gairinGbrahim Giilleni elinde yetilmil olmas5 onun Gelibolu la tarikatn bir grevlisi olarak iriatfaaliyctlcrinde bulunduFunun aqk gstergesidir. Qiinku bu eserdc iair, insanlannolgunlaiabilmcleri iqin tarikata girmelcrini5 bir ley he baFlanmalan, bcnliklcrini birkenara koyup gnlii anndrarak Allah,n veli kullanna yakin olmalan syler ve Allah,akavuima yolunun velilere baFlanp onlann eFitimindcn gemckle mumkiin olabilcceFinibclirtir. Kcndi dunmunu da buna rnck verir. Gbrahim Gulicnye baFlanmadan once bolbir hayat surduFiinii, ona baFlanp ders aldktan sonra olgun bir kiiilik kazandFn sylcr.Muniri, bu eseri yazdFnda Kantni Sultan Suleyman padiah (.H.1566), oFluSeli