A DIACHRONIC ANALYSIS ON THE CONTRADICTIONS FOUND IN THE DICTIONARY OF SPELLING YAZIM KILAVUZU’NDA TESP T ED LEN TUTARSIZLIKLAR.docx

Mehmet YASTIBekir DiREKCisosos ss o oO OSso0* Sek Universitesi Edebiyt Fakultesi Turk Dire Edebiyat Bumti, Ar?(r.elmyasti sole嘻 cd± tr *' Seluk Cniversitesi Rcktrltigu T(irk Dili Bolumti, 0kut man, el mek:bdirekei g mail comsossossososssos0Giri§oTanzi maf tanberialfabeilesyap Jan tart5m alarmTurkish StudiesInternational Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or TurkicVolume 5/1 Winter 2010temelini,Arap alfebesinin yazm bamnn T(irk9eyi ifade etmedeyeprsiz oldugu gru(l olu§turmu§tuE Btat§malar 1 Kasn 1928 deLatin alfabesinin kabul edilmiyle yazm boyutynda, sgunumuzekadar surmu§tu Latin alfabesinin kabul edil mesinden sonra dildohalihazrda kullanlan lgz yabanc keimeler ile birle§ik kelimelerin eni alfhbeyle nas% ya里lacag, agz farkllklarnn yazmda naslgsterilecegi gibi konular gtindeme gelBu da udildekiszcliklerin dogru yazmn gsteren ve szcuklerin dogru yazlmasiqin gerekli olan kurallar gsteren kitan §eklinde tarif edilen “yazmklavuzf, ihtiyacn ortaya Qikarmi§tir ©ttlken Ttirk9e Szltik 2007,2/2162). Yazm Klavuzd nu ulkemizde hazrlamak, yazmak vegibi adlarla yayimlami§ oldugu klavuz> 24 basksna ula§mi§to: Bubasklarda gerek Turk9e gerekse yabanc dillerden Turk diline girenbirQok szcUgtln yazmnda birligin Sciglanamam5 olmas tarti5malarayol aQmi5tm Yeni alfabenin kabul edilm esinden he men sonra yazmdasorunlu olan kelimelerin yazmn ve yazm kurallarn gstcrmek inDil Enctimeni tarafndan Arap ve Latin harfli imla Lugatf"yaymlanm cele ile hazrlanan bu klavuzda bok yanli§lik veyaynlamak grevi Anayasd37. maddesinin b fkrasna(Yazm Klavuzu 2005, I).Ttirk Dil Kurumdnn 134 maddesi 2876 sayl yasasnngore Ttirknun bugtineKlavuzu, Yeni Imla Klavuzu, Yeni YazmDil Kurum u na veril m i§tirkadar Imla Lugati ImlaKlavuzu, Yazm Klavuzueksiklik tesit edi 1 iniBu ylizden klavuzda belirtilen birvok hususadaha o donemde itiraz edildigi venerilenn yapldggrul mektedir Imla Klavuzd nun On s tinde bu durum §oyle ifadeedilImla Lugati ile yerle§en ve okullarda bugtin dahikullanlmakta olan yazi§ tarz uzerine, daha ilk gununden tebirtakm itirazlar ileri slirul degildir Bu itirazlarn en 90guyabanc szlerden birtakmnn zellklerini yazda gstermemek i§inedokunmaktadr. ncak, alfabe nde, yalnz olan gstermekduuncesiyle degil, bir clci mci duygusiyle hareket edcnlei; buitirazlar hibir vakit kabul etme mi§1 erdir4 ml a Lugatf nin tertibilemlkellef olan IIeyeti miz, in la gu9lugtlnt1n, bilhassa arap9a ve acemcekelinelerde bulundugunu gz online koyaral ilknce, §emsecldinSami Beyin Kamusu Ttlrkisile Enc(lmenimiz azasndan M. Baha BeyinYeni TtlrkQe Lugatf ndeki btlttln kelimelerin imlasn dercetmegi tensipetmitL Fakat, sonradan, halk tarafindan birturlu benimsenememi§ vebugunku yaz limizden atlm§ olan birtakm l(izumsuz kelimelerinImla Lugatf nden 9karl masn muvafk buldu Filvaki, bu kelimelerinve arap-acem serf kaidelerile yapilmi§ ve halk dilinde yer bulamami§olan terkiplerin res mi daire isimlerinden ve bu dairclerden kanblttn yazlardan atl mas, 5uphesi¾ harf inklabnn turk dilincyapacag eyiliklerin birincilerindendir acil olan ihtiyac kar5ilamakin acele tertip edilen Imla Lugatine, bugun kullanlmakta olanluzumlu Tt1rk9e kelimelerdcn bazlarnn konmas unutulm网ur (jmlaKlavuzu 1942, VI).Imla Lugati, on u9 yl kullamlmi§tir; ancak, bu 9ali§ma bazeksiklikier ve yanl §lklardan dolay ele§tirilere ug"an §tn Bu ylizdenklavuzu tekmr ele aimak ihtiyac ortaya Qkm5tr 1941 ylndaNecmi Dilin en bakanlgnda olu§turulan komisyon taraf indanincelenen Im la Lugatf n birpok hata tespit edilmi§tir Klavuzun194f de uimla K9avuz adyla yaym lanan ikinci basksnda ncekibaskda tespit edilen hatalara ve eksikliklere 9zt1m getirilmeye194f de yaymlanan imla Klavuzu yazmdaki bir90k sorunu90zerek istikrara kavumasn saglam5tr Imla Klavuzu nda, yap 1 landegi5ikliklcr: "1nla Lugati nin hazrlanmas srasnda bivok du§tince9arp§malar ol mu§, ilkfbnalarnda bir dtiunceye gore tutulan yol,sonraki formalarda ba§ka bir dtlnceye gore degmi, sonuna daayrca ilavelci; tashihler konulmak gerekmi5ti Yaz ve basmahayatmzda esasl ve buyuk birsarsnt yapacak fazla degi§meler veyenilikler yapl mami§tiE On (iq yldan beri okullarda ve yazlardagrUlen tecribelere gore； esaslar daha belirli olarak gsterilmielden geldigi kadar gulukleri kolayla§trc yollar arann InlaLugatf nin ilave ve duzeltmeleri yerlerine konuleksikleritamamlanm§, yanli§1 an d(izeltil而乳it'' Qnla Klavuzu 1942, T-VIII)“klinde ifade edilmi§tirImla Klavuzu nun 1942, 1948, 1956, 1957, 1960 ve1962 de olmak uzere yedi basks ya5mlanr (Yazm Klavu